MÖ 3000’li yıllarda tekerleğin icadıyla başlayıp 18. yüzyılda Sanayi Devrimi ile artan makineleşme, günümüzde yapay zekâ ile birleşerek hayatımızın her noktasında yer almıştır ve gelişmeye devam etmektedir. Makine mühendisleri, hayatımızın her alanında kullandığımız ya da henüz icat edilmemiş olan makineleri tasarlayıp geliştiren, birçok soruna çözüm yaratan, ürünleri ergonomik hale dönüştüren, hayatın kolaylaşması için makineler üreten yaratıcı kişilerdir. Makine mühendisliği diğer mühendisliklerle de bağlantılı olup geniş bir ilgi alanı mevcuttur. Peki makine mühendisliği ana bilim dalları nelerdir? Bu yazıda bunu ele alacağız.
Yazı İçeriği
Makine Mühendisliği Ana bilim Dalları
Birçok filme konu olan robotlar ve makineleri üreten hatta o filmlerin yapılmasını sağlayan makine mühendisliği, geniş ilgi alanıyla birçok ana bilim dalına ayrılmıştır. Bazı üniversitelerde ufak değişikliklerle farklılıklar olsa da en genel şekliyle ana bilim dallarını anlatacağız.
Makine mühendisliği ana bilim dalları 5 başlık altında gruplandırılabilir:
- Enerji Ana Bilim Dalı
- Termodinamik Ana Bilim Dalı
- Makine Teorisi ve Dinamiği Ana Bilim Dalı
- Mekanik Ana Bilim Dalı
- Konstrüksiyon ve İmalat Ana Bilim Dalı
Enerji Ana Bilim Dalı
Enerji dünyanın dönmesini, canlılığın devam etmesini, sanayi ve üretim tüketim çarkının işlemesini sağlayan en temel faktördür. Geçmişte birçok savaş enerjiyi yani gücü elde tutmak ve petrol, kömür gibi yenilenemez enerji kaynaklarına sahip olmak için yapılmıştır. Günümüzde ilerleyen teknoloji ve bilim ile çevreye olan zararı da en aza indirmek adına rüzgâr türbinleri, güneş panelleri, hidroelektrik santraller, jeotermaller gibi yenilenebilir enerji kaynakları ortaya çıkmıştır. Makine mühendisliğinin enerji ana bilim dalı, evimizdeki çamaşır makinesinden arabamıza, sokaktaki lambalardan elektrikli araçlara kadar artan nüfusun etkisiyle var olan bu enerji ihtiyacına çözümler üretmektedir.
Termodinamik Ana Bilim Dalı
Termodinamik, Latince therme(ısı) ve dynamis(güç) kelimelerinden türetilmiştir. Termodinamik, ısıyı, sıcaklığı, enerjiyi ve bunlar arasındaki ilişkiyi inceleyen bilim dalıdır. Termodinamik doğası gereği evrenin var oluşundan bu yana olan etkileşimleri ve değişimleri inceler. Termodinamiğin kendi içinde dört yasası bulunmaktadır. Buzdolaplarındaki Joule Thomson Olayı’ndan soğutucu akışkanlara, klimalardan uçaklara, bir fabrikanın ısıtma sisteminden ormandaki küçük bir kulübenin ısıtma sistemine, uzay mekiklerine kadar birçok farklı alanda termodinamik yasaları mevcuttur. Bu ve bunun gibi ısıyı, enerjiyi, sıcaklığı içeren konular bu ana bilim dalının çalışma alanına girer.
Makine Teorisi ve Dinamiği Ana Bilim Dalı
Makine teorisi ve dinamiği, mekaniği de kullanarak imalat, tasarım ve üretim aşamalarının uygun şekilde yapılması için gerekli olan teorik modellemeleri oluşturarak analiz ve sentez yöntemleri belirleyen ana bilim dalıdır. Makine dinamiği, Newton’ un hareket yasalarını kullanıp makine üzerinde etki eden kuvvetleri inceleyerek hız ve ivme vektörleriyle tork ve momentleri inceler. Dolayısıyla diğer ana bilim dallarıyla da ilgili olarak oldukça geniş bir çalışma alanı mevcuttur. Yani diyebiliriz ki bir hastaya teşhis konulup tedavi yöntemlerinin belirlenmesi makine teorisine örnek olarak verilebilecekken, bunun uygulamaya geçmesi ve ameliyat yapılması diğer ana bilim dallarına örnektir.
Mekanik Ana Bilim Dalı
Mekanik, çeşitli kuvvetler etkisindeki cismin denge ve hareket durumunu inceleyen bilim dalıdır. Eski Mısır döneminde kaldıraçlar, çıkrıklar kullanılmaya başlanmış olup Antik dünyanın ilk ve en büyük bilim insanı kabul edilen Arşimet’ e de dayanmaktadır. Sir İsaac Newton’ un üç hareket yasası üç yüzyıl boyunca hâkim olmuştur. Mekanik ana bilim dalı kendi içerisinde rijit cisimler mekaniği ve şekil değiştirebilen cisimler alanlarına ayrılır. Kuvvetin söz konusu olduğu her alan mekaniğin ilgi alanını oluşturur.
Konstrüksiyon ve İmalat Ana Bilim Dalı
Konstrüksiyon ve imalat istenilen proje ve çizimlere uygun, farklı, amaca hizmet eden, madde ve enerjiyi ekonomik ve çevreye duyarlı şekilde tasarlayıp, imalat, montaj ve test süreçlerini de göz önünde bulundurarak, hammaddeyi daha yüksek değere sahip ürünlere dönüştüren ana bilim dalıdır. Uzaya gönderilen araçlar ve kapsülleri fırlatıcı olarak kullanılan roketler oldukça maliyetlidir. Space x ‘in Falcon 9 roketlerini üretmesinin amaçlarından biri de tek kullanımlık olmasındansa yapay zekâ teknolojisi ile de birleşerek Dünya’ ya dikey bir şekilde tekrar gelen roketler ile maliyeti azaltmaktır. İmalat dalı kendi içerisinde talaşlı ve talaşsız imalat olmak üzere ikiye ayrılır. Talaşsız imalat var olan kütlenin korunduğu imalat iken talaşlı imalat istenen geometriye getirme işlemidir.
Tavsiye Yazı: Makine Mühendisliği Maaşları
Amerika, Almanya, Japonya gibi teknolojisi ve mühendisliği gelişmiş ülkelerde oldukça geniş iş imkanları olan makine mühendisliğinin, Türkiye’ de de birçok iş alanı mevcuttur. Hayatımızı bu kadar derinden etkileyen makine mühendisliğinin ana bilim dalları nelerdir? Bu yazımızda sizlerle bunu paylaşmak istedik. Soru ve görüşlerinizi yorum kısmından bizimle paylaşabilirsiniz.
