Mühendislik Nedir? Popüler Mühendislik Dalları Nelerdir?

Mühendislik nedir? Sorusu için her kesimin farklı bir bakış açısı ve cevabı vardır. Mühendisliğin tanımı ayrılmış olduğu dallara göre de değişkenlik gösterir. Bu nedenle kesin ve tek bir cevap vermek mümkün değildir.  Bu yazımda sizlerle mühendislik nedir ve mühendislik dalları nelerdir? Sorularının yanıtını genel bir perspektif üzerinden açıklamaya çalışacağım. 

Mühendislik Nedir?

En eski bilim dalları arasında yer alan mühendislik, insanlık için büyük önem arz eden bir meslek dalıdır. Mühendislik, insanların hayatını kolaylaştırmak amacıyla çeşitli alanlarda araştırmalar ve üretimler gerçekleştiren bilim dalıdır. Girişte de bahsettiğim üzere mühendislik için birçok farklı tanım mevcuttur. Türk Dil Kurumu mühendislik nedir? Sorusuna şu şekilde yanıt vermiştir:

“İnsanların her türlü ihtiyacını karşılamaya dayalı yol, köprü, bina gibi bayındırlık; tarım, beslenme gibi gıda; fizik, kimya, biyoloji, elektrik, elektronik gibi fen; uçak, otomobil, motor, iş makineleri gibi teknik ve sosyal alanlarda uzmanlaşmış, belli bir eğitim görmüş kimse”

TDK tanımında da görüldüğü üzere mühendislik bilimi insan hayatını doğrudan etkileyen, yaşam kalitesinin artırılmasına yönelik konularda faaliyetler gerçekleştirir. Her gün içerisinde yaşadığımız evlerimiz, giysilerimiz, kullandığımız eşyalar, ulaşımın en önemli unsuru olan yol ve köprüler ve daha birçok alan mühendislerin dokunuşlarını içerir. Mühendisler, insanların yaşamlarını konforlu bir biçimde idame ettirebilmeleri için gerekli olan tasarımları estetik bir biçimle ortaya koyan kimselerdir. Mühendisler yalnızca tasarım aşamasında değil tüm iş akış sisteminde yer alır. Hammaddenin seçilmesi, iş sürecinin planlanması, üretim ve yapım aşamaları mühendislerin katılımıyla gerçekleşir. Bu açıdan bakıldığında mühendisler için bir nevi “pelerinsiz kahramanlar” tanımı kullanılabilir.

Nasıl Mühendis Olunur?

Mühendis olmak için üniversitelerin ilgili bölümlerinde lisans eğitimi almak gerekir. Bu eğitim için öncelikle ÖSYM tarafından gerçekleştirilen üniversite sınavı YKS’de mühendislik için yeterli puan alınmalıdır. Her üniversitenin taban puanı ve başarı sıralaması farklılık göstermektedir. Aynı şekilde her mühendislik branşı için de farklı bir puan skalası bulunur. Bu nedenle hangi mühendislik dalında eğitim almak istediğinizi ve hangi üniversiteyi hedeflediğinizi belirlemeniz gerekir. Hedefinize karar verdikten sonra çalışmalarınızı bu doğrultuda yoğunlaştırmalısınız. Bilindiği üzere mühendislik dalları matematik ve fen ağırlıklı eğitimler içerir. Bu nedenle matematik, geometri, fizik, biyoloji ve kimya derslerinde yüksek netlere sahip olmalısınız. İstikrarlı bir çalışma planı ile hayalinizdeki mühendislik dalında eğitim alabilir ve lisans eğitimini tamamlayarak “mühendis” unvanına erişebilirsiniz. Ancak iyi bir mühendis olmak için yalnızca lisans eğitimini tamamlamak yeterli gelmez. Alanınızda gerçekleşen uluslararası güncel gelişmeleri takip etmeli, yenilikçi bir bakış açısına sahip olmalı ve iyi derecede yabancı dil bilmelisiniz.

Mühendislik İş İmkanları Nelerdir?

Mühendislik, iş imkanları açısından oldukça zengin bir bilim dalıdır. İnsan hayatıyla doğrudan ilgili olması iş olanaklarının da bu doğrultuda artmasına zemin oluşturmuştur. Mühendisler kendi branşlarına özgü iş alanlarına sahiptir. Bu nedenle seçmiş olduğunuz mühendislik dalı iş olanağını belirleyen en önemli faktör olacaktır. Mühendislerin çalışma alanlarını en genel perspektifle özel sektör ve devlet kadrosu olarak değerlendirebiliriz.

Mühendislik Maaşları Ne Kadar?

Mühendislik nedir ve mühendislik dalları nelerdir? Sorularından sonra en çok merak edilen konu mühendislik maaşları ne kadar? Olmaktadır. Bölümü tercih etmek isteyen kişiler ve mezunlar haklı olarak maaş aralığını öğrenmek istemekte ve araştırma yapmaktadır. Ancak bu konuda unutmamanız gereken en önemli husus meslek seçimini maddi kaygılar doğrultusunda yapmanın size mutsuzluk getirme ihtimali olduğudur. Kendi yetkinlik ve ilgi alanlarınıza uygun olmayan bir meslekte mutsuz olabilirsiniz. Eğer sevdiğiniz alana yönelirseniz, mesleğinize karşı duyduğunuz hayranlık sizi daima güncel tutar ve daha çok kazanmanız için yeni kapılar aralar.

2022 yılı için mühendislik maaşları devlet ve özel sektörde farklılıklar gösterir. Özel sektör mühendislik maaşları genellikle başlangıç ücreti olarak asgari ücret seviyesindedir. Yani 4.250 TL civarında bir ücretle iş başı yapabilirsiniz. Üst limit için ise net bir rakam vermek mümkün değildir. Üst limit, sahip olduğunuz beceriler ve tercih ettiğiniz için mühendislik dalına göre farklılık gösterir. 2022 yılı devlette mühendislik maaşları ise yapılan yeni zam oranıyla birlikte 8.000 TL – 11.000 TL arasında değişiklik göstermektedir. Devlette mühendis maaşlarının belirlenmesi çeşitli kriterlere bağlıdır. Çalıştığınız kadro derecesi, yabancı dil tazminatı, yüksek lisans yapma durumu, kıdem gibi birçok faktör maaşı belirlemektedir. Tıpkı özel sekterde olduğu gibi kendinize yaptığınız beşeri yatırımlar elinize geçecek net rakamı belirlemektedir. Ancak kamuda istihdam edilmek özel sektöre oranla çok daha zorludur.

Mühendislik Okumak Zor mu?

Öncelikle üniversitede kolay bölüm diye bir şeyin olmadığını söylemeliyim. Çünkü her bölümün kendine göre zorluğu var. Ancak mühendislik gibi bazı bölümler diğerlerine göre biraz daha zor olabiliyor. Mühendislik okumanın zor olup olmadığını merak ediyorsanız bu konuda hazırladığım videoyu izlemenizi tavsiye ederim.

Mühendislik Dalları Nelerdir?

Mühendislik bilimi hakkında merak edilen sorulardan bir diğeri mühendislik dalları nelerdir? sorusudur. Mühendisler ele aldıkları konular bakımından farklı branşlara ayrılır. Mühendislik dalları şu şekildedir:

• Bilgisayar Mühendisliği
• Bilişim Sistemleri Mühendisliği
• Otomotiv Mühendisliği
• İnşaat Mühendisliği
• Elektrik-Elektronik Mühendisliği
• Çevre Mühendisliği
• Harita Mühendisliği
• Havacılık ve Uzay Mühendisliği
• Endüstri Mühendisliği
• Enerji Sistemleri Mühendisliği
• Gıda Mühendisliği
• Kimya Mühendisliği
• Maden Mühendisliği
• Makine Mühendisliği
• Geomatik Mühendisliği
• Nanoteknoloji Mühendisliği
• Tekstil Mühendisliği
• Endüstriyel Tasarım Mühendisliği
• Orman Endüstri Mühendisliği
• Fizik Mühendisliği
• Jeoloji Mühendisliği
• Yazılım Mühendisliği
• Ziraat Mühendisliği
• Raylı Sistemler Mühendisliği
• Biyomühendislik
• Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği
• Nükleer Enerji Mühendisliği
• Mekatronik Mühendisliği
• Malzeme Bilimi ve Mühendisliği
• Metalurji ve Malzeme Mühendisliği

Bilgisayar Mühendisliği

Bilgisayar mühendisliği temel olarak algoritma, yazılım ve programlama konularını ele alır. Bu doğrultuda bilgisayar mühendisleri çoğunlukla bir sorunun çözümü veya herhangi bir amaca erişmek için donanım ve yazılımlar tasarlar ifadesini kullanabiliriz. Bilişim sektörünün her geçen gün daha önemli bir konuma gelmesi bilgisayar mühendisliğine olan talebi arttırmıştır. Mühendislik dalları içerisinde istihdam olanağı en yüksek olan branşlar arasında yer alır.

Bilişim Sistemleri Mühendisliği

Temel çalışma alanları bilgi işlem ve bilgi iletişim ağının oluşturulması ve geliştirilmesi üzerinedir. Bilişim sistemleri mühendisleri veri madenciliği uygulamaları, elde edilen verilerin yönetimi, ERP ve modüllerin kurulması ve yönetilmesi, çeşitli projelerin tasarlanması ve uygulanması konularında çalışmalar gerçekleştirir. Veri madenciliğine yönelik artan talep, firmaların potansiyel müşteri portföyü oluşturmak istemeleri bölüme olan talebi yükseltmiştir.

Otomotiv Mühendisliği

Esasen makine mühendisliği bölümünün bir parçasıdır. Makine mühendisliği daha geniş bir çalışma alanına hitap ederken, otomativ mühendisliği daha karizmatik makineler ile çalışır. Bölüm tüm mühendislik bilimleriyle bağlantılı olarak çalışmalar gerçekleştirir. Bölüm mezunları her türlü aracın (araba, otobüs, iş makineleri vb) tasarlanması, denetlenmesi konularında görev alır. Otomativ mühendisleri üretimden satışa kadar her aşamada aktif rol oynarlar. Bu nedenle bölüm mezunlarının çok yönlü bir yapıya sahip olmaları gerekir.

İnşaat Mühendisliği

Bilinen en eski mühendislik dallarından biridir. Bölüm mezunları yol, köprü, baraj, liman ve bina gibi birçok yapının tasarlanması ve inşa edilmesi üzerine çalışır. Bölüm için en geniş ifadeyle inşa işleriyle ilgilenen mühendislik dalı ifadesi kullanılabilir. Çünkü inşaat mühendisliği en kapsamlı mühendislik dallarından biridir. Bölüm mezunları inşaat ile ilgili her konuda aktif rol oynar.

Elektrik-Elektronik Mühendisliği

Elektrik-elektronik mühendisleri, hem doğal hem yapay kaynaklardan elektriğin üretilmesi ve üretilen elektriğin tüketim merkezine iletilmesi konularında görev alır. Aynı zamanda elektronik cihazların tasarım, bakım ve onarımı üzerine çalışır.

Çevre Mühendisliği

Çevre mühendisliği son dönemin popüler mühendislik dallarından biri haline gelmiştir. Küresel ısınma, doğal kaynakların tükenmesi ve atık yönetimi gibi konular bölümün önemini arttırmıştır. Bölüm mezunları, doğal kaynakların kullanımı ve insan sağlığına uygun çevre koşulları oluşturulması konularında çalışır. Küreselleşmenin etkisiyle her geçen gün daha da azalan doğal kaynakların yönetilmesi açısından yüksek öneme sahiptir. İçme suyunun temini, yağmur sularının ve kanalizyonun insan sağlığına etkileri çevre mühendislerinin başlıca çalışma alanlarındandır.

Harita Mühendisliği

Harita mühendisleri yerküre üzerinde ölçümler yapar ve elde ettiği verileri belli bir plan çerçevesinde haritalaştırır. Bölüm mezunları kentsel hayatın tasarlanması, kadastro çalışmalarının yapılması, dijital ortama uygun harita verilerinin oluşturulması gibi çeşitli alanlarda çalışmalar gerçekleştirmektedir.

Havacılık ve Uzay Mühendisliği

Havacılık ve uzay mühendisliği geleceğin meslekleri arasında yer alır. Bölüm mezunları silah sistemlerinin, uyduların, füzelerin,  uzay araçlarının, sivil ve askeri uçakların kısaca hava ile etkileşime geçen her türlü mühendislik ürününün tasarlanması, inşa edilmesi ve geliştirilmesi konularında görev alır. Havacılık ve uzay mühendislerine Türkiye’de kamuda fazla talep bulunmamaktadır. Ancak özel sektörde yüksek bir ücret ile istihdam edilme olanağı vardır. Bir diğer istihdam olanağı olarak bölüm mezunları yabancı dil öğrenerek yurtdışında çalışabilmektedir.

Endüstri Mühendisliği

Endüstrileşmenin artmasıyla birlikte endüstri mühendislerine olan talep artmıştır. Bölüm mezunları çalışma hayatının birçok alanında kolaylıkla iş bulabilmektedir. Sistem mühendisliği, optimizasyon, teknoloji yönetimi, üretim ve envanter sistemleri, similasyon ve diğer pek çok alanda endüstri mühendislerine ihtiyaç duyulmaktadır. Mühendislik dalları içerisinde iş bulma olanağı nispeten daha kolaydır.

Enerji Sistemleri Mühendisliği

Enerji sistemleri mühendisleri doğal enerji kaynaklarının (güneş, rüzgar, jeotermal vb.) birbirine dönüştürülmesi, yeni enerji kaynaklarının araştırılması, verimliliğin arttırılması konularında görev alır. Sürdürülebilirlik açısından önem taşıyan bir mühendislik dalıdır. Bölüm birçok kesim tarafından makine mühendisliğinin bir alt bölümü olarak değerlendirilmiştir. Ancak bu değerlendirme enerji sistemleri mühendisliğini anlatmak için yetersizdir. Bölüm mezunları enerji üretim tesislerinde ve ARGE aşamasında görev alabilmektedir.

Gıda Mühendisliği

Bilimsel bilgiler ışığında tüketim ürünlerinin güvenilir bir şekilde tüketime sunulmasını amaçlayan bir mühendislik dalıdır. Bölüm mezunları ürünlerin üretimi, işlenmesi, paketlenmesi ve dağıtılması aşamalarda görev alırlar.

Kimya Mühendisliği

Kimya mühendisliği kimyasal ve ham maddenin biraraya getirilmesi veya daha değerli bir forma dönüştürülmesinde görev almaktadır.

Maden Mühendisliği

Maden mühendisliği, yüzey ve yeraltı madenlerinin keşfedilmesi, işlenmesi ve daha değerli bir hâle dönüştürülmesi konularında çalışmalar yapan mühendislik dalıdır. Bölüm mezunlarının en temel görevi keşfedilen madenlerininsan ve çevreye zarar vermeden çıkarılmasını ve kullanılmasını sağlamaktır. Petroller, mineraller, metaller ve gazlar maden mühendislerinin çalışma alanına girer.

Makine Mühendisliği

Makine mühendisliği mühendislik dalları içerisinde en geniş kapsama sahip bölümlerden biridir. Bölüm mezunları her türlü makinenin tasarımı, üretimi, geliştirilmesi ve bakımı konularında görev alır. Bölümün bu derece geniş olması çalışma alanının ve iş bulma olanağının da yüksek olmasına zemin oluşturur.

Geomatik Mühendisliği

Geomatik mühendisliği 2009 yılından bu yana ülkemizde öğrenci yetiştimeye başlamış bir mühendislik dalıdır. Bölümün yeni olması nedeniyle tanınırlığı düşüktür. Bölüm, jeodezi ve fotogrametri mühendislikleri ile ortak özelliklere sahiptir. Bölüm mezunları galaksilerde ve yeryüzündeki objelerin yeri, şekli ve pürüsüzlüğü konularında fotoğraf üzerinden analizler yaparak haritalaştırmaktır.

Nanoteknoloji Mühendisliği

Geleceğin mesleklerinden biri olarak değerlendirilmektedir. Nanoteknoloji mühendisliği cisimlerin atomik ve molekül yapıda bir araya getirilmesi üzerine çalışmalar gerçekleştirir. Nanoteknoloji giyilebilen elektronik cihazlarda, küçük ve verimli elektronik aygıtlar, ıslanmayan kumaşlar, ilaçlar ve diğer pek çok alanda kullanılmaktadır. Diğer mühendislik dallarına oranla daha çok ayrıntı içerir. Bu nedenle sabırlı, analitik düşünme becerisine sahip, dikkatli çalışabilen ve konsantrasyonu yüksek bireylere hitap eden bir meslektir.

Tekstil Mühendisliği

Tekstil mühendisliği imalat sektörünün en önemli meslek gruplarından biridir. Bölüm mezunları kumaş ve iplik üretimi yapan işletmelerde kolaylıkla iş bulabilmektedir. Kumaş ve iplik türlerinin geliştirilmesi, daha kullanışılı bir hale getirilmesi tekstil mühendislerinin çalışma alanları arasında yer alır.

Orman Endüstri Mühendisliği

Ormandan elde edilen ürünlerin kullanılabilir hale getirilmesinden sorumlu olan mühendislik bölümüdür. Bölüm mezunları orman ürünlerinin işleneceği tesislerin tasarlanması, ürünlerin kullanıma uygun bir hale getirilmesi aşamalarında görev alır. Kağıt, peçete, mobilya gibi birçok üründe orman ürünleri kullanılmakta ve orman mühendislerinin dokunuşları bulunur.

Fizik Mühendisliği

Doğada bulunan maddelerin birbirleriyle etkileşimlerini inceleyen mühendislik dalıdır. Analiz ve deneyler yoluyla elde edilen verilerin bilime aktarılması amaçlanır.

Jeoloji Mühendisliği

Mühendislik yapılarının yer seçimi, yeryüzündeki yerleşim yerlerinin geçmişte ve günümüzdeki madencilik, petrol ve yer altı kaynakları açısından incelenmesi ve analiz edilmesi işlerini gerçekleştirir.

Yazılım Mühendisliği

İş bulma potansiyeli en yüksek olan mühendislik dalları arasındadır. Geleceğin mesleği denildiğinde ilk sıralarda akla gelir. Yazılım mühendisleri kodlama, programlama ve yazılım alanlarında faaliyet gösterir. Bölüm mezunları kolaylıkla istihdam edilir. Mezunların yalnızca Türkiye’de değil uluslararası iş gücü piyasasında iş bulma olanağı vardır.

Ziraat Mühendisliği

Ziraat mühendisliği bitkisel ve hayvansal üretim alanlarında faaliyet göstermektedir. Bölüm mezunları bahçe ve tarla bitkilerinin verimli bir şekilde üretilmesi, hayvancılık, hayvan yemlerinin geliştirilmesi, biyoyakıt, biyogaz ve süt teknolojisi gibi birçok alanda etkin rol oynamaktadır. Tarımda verimin arttırılması, tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin sürdürülebilmesi açısından önem arz eden bir mühendislik bilimidir.

Raylı Sistemler Mühendisliği

Raylı sistemler mühendisleri raylı araç sistemlerinin tasarımı, üretilmesi ve planlanması aşamalarında görev alırlar. Bölüm mezunları teleferik, asansör ve tren gibi raylı sistemlerin işletilmesi, geliştirilmesi ve onarımı üzerine çalışmalar gerçekleştirir.

Nükleer Enerji Mühendisliği

Nükleer enerji mühendisleri, nükleer enerji santrallerinin tasarımı ve gelişitirilmesi konusunda çalışmalar gerçekleştiren bilim dalıdır. Bölüm mezunları sürdürülebilir enerji dönüşüm teknolojileri, radyasyondan korunma, nükleer enerji güvenliği gibi konularda görev alır.

Biyomühendislik

Biyolojik tasarımlar ve biyomedikal teknolojiler üzerine çalışmalar gerçekleştiren bilim dalıdır. Özellikle tıp sektöründe aktif olarak kullanılmaktadır. Hasta bakımının kolaylaşması ve verilen hizmetinin kalitesinin arttırılmasına yönelik çalışmalar gerçekleştirilir. Taşınabilir hastalık tespit cihazları, doku mühendisliği gibi alanlarda yenilikçi ve pratik çözümler sunar. Bölüm mezunları kamuda veya özel sektörde çalışabilir. Biyomühendislik maaşları yazımızdan devlette ve özel sektörde maaş durumuna ulaşabilirsiniz.

Gemi Makineleri Mühendisliği

Deniz turizmi ve askeriye gibi birçok sektörde önemli bir yere sahiptir. Gemi makineleri mühendisleri, Her türlü geminin ve deniz taşıtının inşa, bakım, onarım ve geliştirme süreçlerinde aktif olarak yer almaktadır. Bölüm mezunları deniz yolları taşımacılığı, limanlar ve benzeri alanlarda çalışma fırsatları bulabilmektedir.

Mekatronik Mühendisliği

Mekatronik mühendisliği için mekanik, elektronik ve bilgisayar mühendisliğinin birleşimi tanımın yapmak mümkündür. Bölüm mezunları, bilgisayar destekli tasarım yazılımı kullanarak projeler ortaya koyar. İnsan makine arasındaki etkileşim, robotik, insansız taşıtlar, tıbbi teknoloji vb. konular mekatronik mühendislerinin çalışma alanına girer. Mezunlar için hem devlette hem de özel sektörde istihdam edilme olanağı vardır.

Metalurji ve Malzeme Mühendisliği

Metalurji ve malzeme mühendisliği temel olarak doğal ve yapay maddeleri dönüştürerek yeni ve daha dayanıklı maddeler elde edilmesi üzerine çalışmalar gerçekleştirir. Bölüm mezunları özellikle metallerin kullanılabilir forma dönüştürülmeleri sürecinde aktif olarak görev alır. Metalurji ve malzeme mühendisleri genellikle otomotiv, petrokimya, havacılık, polimer, demir çelik sektörlerinde istihdam edilir. 

Bu yazımda sizlerle mühendislik nedir ve mühendislik dalları nelerdir sorularının yanıtını paylaşmaya çalıştım. Mühendislik çok geniş kapsamlı bir bilim dalıdır. Bu nedenle bölüm tercihi yapmadan önce kapsamlı bir araştırma yapmalı ve kendi kişisel özelliklerinizi göz önünde bulundurmalısınız. Mesleğinizde mutlu olmanın ve iyi bir kazanç elde etmenin en temel yolu kendinize uygun mesleği seçmektir. Mühendislik nedir? mühendislik dalları nelerdir? konularında aklınıza takılan her türlü soruyu yorum bölümünde iletebilirsiniz.