Soya Lesitini Nedir? Soya Lesitini Faydaları Nelerdir?

Günümüzde tükettiğimiz çoğu paketli ürünün içeriğinde ortak bir madde vardır: Soya lesitini. Hakkında birçok farklı görüşün bulunduğu soya lesitini ile ilgili bu yazımda detaylı şekilde bilgi vermek istiyorum. Soya lesitini nedir, soya lesitini faydaları nelerdir? Hadi gelin birlikte öğrenelim.

Soya Lesitini Nedir?

En önemli gıda katkı maddelerinden biri olan soya lesitini, aslında soya fasulyesinin içerisinde yer alan bir çeşit fosfolipittir. Soya fasulyesinden elde edilen soya yağının rafinasyonu sırasında açığa çıkar.

Soya lesitini, gıda sektörü dışında ilaç ve yem endüstrisinde de sıklıkla kullanılır. Birçok katkı maddesinin aksine FDA tarafından güvenli olarak kabul görmüş ve kullanımında hiçbir sakınca bulunmamıştır. Paketli gıda ürünlerinin içerisindekiler kısmına baktığımızda E322 koduyla karşımıza çıkar. E322 kodu soya lesitini demektir. Soya lesitini çok iyi bir emülgatördür, emülgatörler ise birbiri ile karışmayan iki ya da daha fazla ayrı fazın homojenleşmesine yardımcı olan katkı maddeleridir. Soya lesitini en çok emülgatör olarak kullanılsa da; yumuşatıcı, besleyici ve antioksidan amacıyla kullanıldığı gıdalar da vardır.

Soya Lesitini Besin Değerleri

Soya lesitini nedir? Sorusunu soya lesitini besin değerlerini anlatarak detaylandırmak istiyorum.

Yapılan araştırmalara göre 100 gram soya lesitini içerisinde:

• Yağ: 100 gram
• E Vitamini: Günlük kullanılması gereken E vitamini değerinin hemen hemen hepsini karşılar.
• K Vitamini: Günlük alınması gereken K vitamini miktarının yaklaşık 5 katı kadar.
• Kolin: 763 mg vardır. (Vücut beslenmesinde gerekli olan renksiz bazik maddeye kolin denir)

Ayrıca 100 gram soya lesitini 763 kcal kaloridir ve günlük kalori ihtiyacının %36,9’unu karşılamaktadır.

Soya Lesitini Faydaları Nelerdir?

Soya lesitinin saymakla bitiremeyeceğim kadar çok faydası vardır. Ayrıca bu denli faydalı olduğu fark edildikten sonra birçok hastalığın tedavisinde de kullanılmaya başlanmıştır.

Soya lesitini faydaları:

• Kolestrol düzeyini ayarlar.
• Bol miktarda kolin içerir.
• Bağışıklığı güçlendirir.
• Strese iyi gelir.
• Beyin gelişiminde pozitif yönde etki gösterir.
• Alzheimer hastalarında hafızayı güçlendirir.
• Yüksek kolesterolü zamanla düşürür.
• Menapoz belirtilerinin hafiflemesinde yardımcı olur.
• Safra kesesi ve karaciğer için faydalıdır.
• Meme kanseri riskini azaltır.

Bu maddelere ek olarak yabancı bir sağlık dergisinde denk geldiğim bilimsel araştırmayı sizlerle paylaşmak istiyorum. 2010 yılında 30 gönüllü hiperkolesterolemi hastası ile yapılan bir çalışmada, hastalara her gün 500 mg soya lesitini tükettirilmiş ve LDL ile toplam kolesterol miktarlarına bakılmıştır.

Bu çalışma sonucunda;

1 ay sonunda toplam kolesterol oranı %40,66 LDL oranı %42,05 düşmüştür.

2 ay sonunda toplam kolesterol oranı %42,00 LDL oranı %56,15 düşmüştür.

Bu çalışma sayesinde soya lesitini kullanımının hiperkolesterolemi hastalığına çok iyi geldiği somutlaştırılmıştır.

Soya Lesitini Zararları Nelerdir?

Atalarımızın “Her şeyin fazlası zarar!” Diye çok sevdiğim bir sözü vardır. İşte soya lesitini de fazla tüketildiği taktirde bir takım sorunlara sebep olmaktadır. Soya lesitini zararları başlığı altında da gereğinden fazla tüketimde karşılaşabileceğiniz problemlerden bahsedeceğim.

• Mide bulantısı
• İshal
• Mide ağrısı ve yanması
• Şişkinlik
• Deri pütürlenmesi ve döküntüsü

Bu saydığım hastalıklar çok önemli gibi görünmese de zamanla size sorun yaratabilir. Ayrıca bu hastalıklara başka birçok etken neden olduğundan ilk etapta akla soya lesitini gelmez. Soya lesitini faydaları nelerdir ve soya lesitini zararları nelerdir sorularına aldığımız cevapları bir teraziye koyacak olursak faydalarının zararlarından ağır geldiğini görmüş oluruz.

Soya Lesitini İçeren Gıdalar Nelerdir?

Soya lesitini, soya yağının rafinasyonu sırasında açığa çıkan bir atık ürün olduğu için maliyeti ucuzdur. Bundan dolayı gıda endüstrisinde kullanımı çok fazladır.

Bugün market raflarında olan çoğu ürünün içinde soya lesitini mevcuttur. 

• Margarin
• Mayonez
• Pastacılık fırıncılık ürünleri (kek, ekmek gibi)
• Şekerleme ve sakız ürünleri
• Sürülebilir çeşitli ezmeler
• Hazır kahve karışımları
• Hazır çorba
• Çikolata

Bu ürünlere örnek olarak verilebilir.

Gıda üretimi dışında, birçok alanda kullanımı söz konusudur. Kozmetik başta olmak üzere, yüzey boyalarında, matbaacılık, kağıt sanayisinde, yapıştırıcı görevi gören ürünlerde, asfalt ürünlerinde, cam ve seramik üretiminde kullanılmaktadır.

Soya Lesitini Ne İşe Yarar?

Soya lesitini nedir yazıma soya lesitini ne işe yarar? Sorusu ile devam etmek istiyorum. Soya lesitini en çok emülgatör olarak kullanılsa da; yumuşatıcı, besleyici hatta antioksidan olarak bile kullanıldığı yerler vardır.

• İlk olarak margarinden başlamak istiyorum. Bir süre severek üretiminde çalıştığım margarinde emülgatör olarak lesitin kullanılır. Bazı margarin üreticilerinin soya lesitininden ayrı olarak ayçiçeği lesitini kullandığını da gözlemledim. Tamamen tercih meselesi olan bu seçim firmanın isteğine bağlıdır. Soya lesitini, bütçe dostudur ve ayçiçeği lesitinine göre daha ucuzdur.

• Yine bir süre üretiminde çalıştığım mayonezde de emülgatör olarak soya lesitini kullanılmaktadır. Mayonezin homojen dağılmasını ve fazların ayrışmamasını sağlar. Ayrıca yağların toplanmasını engellediği için raf ömrünü uzatmış olur. 

• Pastacılıkta kullanılan soya lesitini yumurta görevini üstlenir. Örnek olarak hamurun yapış yapış olmasını engeller. Hamurun iyi kabarmasını ve kıtır kıtır olmasını sağlar. Glutenin olmadığı pastacılık ürünlerinin kalitesini artırmaya yardımcı olur. Bu nedenle soya lesitini, çölyak hastaları ve gluten tüketmeyi tercih etmeyen insanlar için vazgeçilmezdir.

• Şekerleme ve sakız ürünlerinde şeker kıvamını kontrol etmek, homojenleşmesini sağlamak ve viskoziteyi ayarlamak için kullanılmaktadır.

• Sürülebilir fındık, fıstık ve çikolata ürünlerinde sürülebilirliği artırmak ve zamanla yağ fazının üründen ayrılmasını engellemek için kullanılır.

• Süt tozu, hazır kahve karışımları, hazır çorba ve kakaolu toz içecek karışımları gibi kuru ürünlerin sıvı içerisinde kolayca erimesine yardımcı olur.

• Son olarak çikolata üretiminin olmazsa olmazı soya lesitini, çikolatada da diğerlerinde olduğu gibi emülgatör olarak kullanılır. Çikolatanın viskozitesini artırarak, temperleme işlemini ve şekil (kıvam) elde etmeyi kolaylaştırır. Aynı işlevi kakao yağı da sağlar fakat pahalı olduğu için tercih edilmez. Ayrıca soya lesitini sonradan katılan ham maddelerin çikolata ile birleşmesini sağlar. Çikolatanın uzun süre fazlarından ayrılmasını engelleyerek raf ömrünü uzatır.

Soya Lesitini Alerjen midir?

Alerjiye veya intoleransa neden olan belirli maddeler içerisinde soya fasulyesi ve ürünleri vardır. Soya lesitini de soya fasulyesinin yağından elde edildiği için ilk başta alerjen madde gibi algılanır. Soya lesitini bazen çok küçük miktar da soya proteini bulundurabilir. Ancak bu proteinler alerji yapacak miktarda değildir. Bu sebeple soya lesitini alerjen madde olarak kabul görmez. Fakat bazen soya lesitini içerisinde çok az miktarda kalan soya proteini, reaksiyona sebep olabilmektedir.

Eğer soya alerjiniz varsa doktorunuza soya lesitini kullanıp kullanamayacağınızı sormanız en güzel çözüm olacaktır.

Tavsiye Yazı: Ruby Çikolatası Nedir?

Bu yazımda soya lesitini nedir ve soya lesitini faydaları nelerdir? Sorularını cevaplamaya çalıştım. Siz de görüşlerinizi ve sorularınızı yorum kısmından benimle paylaşabilirsiniz.